Znaki firmowe w przestrzeni publicznej: obowiązki prawne, pozwolenia i dobre praktyki

Znaki firmowe – szyldy, logotypy, tablice reklamowe – to nieodłączny element miejskiego krajobrazu i kluczowy nośnik wizerunku każdej firmy. Ich obecność w przestrzeni publicznej wiąże się jednak z szeregiem obowiązków prawnych oraz koniecznością spełnienia wymogów estetycznych i funkcjonalnych. Jakie przepisy regulują umieszczanie znaków firmowych? Jakie formalności należy dopełnić i jak projektować, by nie tylko promować markę, ale też szanować otoczenie?

Znaki firmowe – definicja i rola

Znakiem firmowym najczęściej jest znak towarowy – oznaczenie służące do odróżnienia towarów lub usług jednego przedsiębiorcy od innych, możliwe do przedstawienia w rejestrze znaków towarowych. Może mieć formę słowną, graficzną, przestrzenną, dźwiękową, a nawet multimedialną. Odpowiednia ochrona prawna znaku towarowego jest niezbędna, by zabezpieczyć interesy firmy i zapobiegać naruszeniom przez osoby trzecie.

Obowiązki prawne i procedury

1. Zgłoszenie i ochrona znaku

Podstawą jest rejestracja znaku towarowego w Urzędzie Patentowym RP lub odpowiednim urzędzie unijnym. Zgłoszenie wymaga szczegółowego wskazania towarów/usług oraz przedstawienia wzoru znaku.

2. Pozwolenia na umieszczenie znaku w przestrzeni publicznej

Umieszczenie szyldu, tablicy czy reklamy zewnętrznej wymaga spełnienia szeregu formalności:

• Zgoda właściciela nieruchomości – jeśli reklama ma stanąć na budynku lub gruncie nienależącym do firmy, konieczna jest pisemna zgoda właściciela.

• Zgłoszenie lub pozwolenie na budowę – zgodnie z prawem budowlanym, większość tablic i urządzeń reklamowych wymaga zgłoszenia do starosty (wraz z projektem i oświadczeniem o prawie do dysponowania gruntem). W przypadku reklam wolnostojących trwale związanych z gruntem, wymagane jest pozwolenie na budowę i przeprowadzenie postępowania administracyjnego.

• Zgoda zarządcy drogi – jeśli reklama znajduje się w pasie drogowym lub może wpływać na bezpieczeństwo ruchu, wymagana jest zgoda zarządcy drogi.

• Zgodność z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego – reklama musi być zgodna z MPZP lub uzyskać decyzję o warunkach zabudowy, jeśli plan nie obowiązuje7.

• Dodatkowe zezwolenia – reklamy oświetlone, ruchome lub na terenach objętych ochroną przyrody mogą wymagać dodatkowych pozwoleń, np. środowiskowych.

3. Przestrzeganie przepisów lokalnych

Samorządy mogą wprowadzać własne uchwały krajobrazowe, które określają m.in. dopuszczalne rozmiary, materiały, kolory czy nawet zakaz umieszczania reklam w określonych strefach (np. w centrach miast, na zabytkach). Przed montażem szyldu należy sprawdzić lokalne przepisy.

Dobre praktyki projektowania i umieszczania znaków firmowych

• Czytelność i dopasowanie – szyld powinien być czytelny z odpowiedniej odległości, nie przeładowany treścią i dopasowany do charakteru otoczenia.

• Spójność z identyfikacją wizualną – stosowanie się do księgi znaku zapewnia jednolity wizerunek na wszystkich nośnikach.

• Szacunek dla krajobrazu – reklama nie może dominować nad otoczeniem, powinna harmonijnie współistnieć z architekturą i nie zaśmiecać przestrzeni.

• Bezpieczeństwo – znak nie może utrudniać widoczności na drodze ani stanowić zagrożenia dla pieszych i kierowców.

• Trwałość i jakość wykonania – szyld powinien być odporny na warunki atmosferyczne i wykonany z trwałych materiałów.

Konsekwencje naruszeń

Nieprzestrzeganie przepisów może skutkować nakazem usunięcia reklamy, grzywnami, a nawet odpowiedzialnością cywilną za naruszenie praw własności przemysłowej czy bezpieczeństwa ruchu drogowego. W przypadku reklam na zabytkach lub w strefach ochrony krajobrazu, konsekwencje mogą być szczególnie dotkliwe.

Podsumowanie

Umieszczanie znaków firmowych w przestrzeni publicznej to nie tylko szansa na promocję, ale i poważna odpowiedzialność. Przedsiębiorca musi zadbać o rejestrację znaku, uzyskanie wszystkich wymaganych zgód i pozwoleń, a także o estetykę oraz bezpieczeństwo. Przemyślane, zgodne z prawem i otoczeniem szyldy budują pozytywny wizerunek firmy i przyczyniają się do ładu przestrzennego, będąc wizytówką przedsiębiorstwa na lata.

Polecane:

Identyfikacja wizualna i reklama zewnętrzna: Klucz do rozpoznawalności marki